ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူကုန္ကူးမႈကို အဓိက ဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ေနၾကသူမ်ား

လတ္တေလာ မေလးရွားနုိင္ငံထဲ ေရာက္ရွိသြားသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာေလွစီးဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မေလးရွားႏိုင္ငံက လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမ်ား မိတ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည္ဟု နုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Arnifah Aman က ဧျပီလ ၂၆ ေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ရိုဟင္ဂ်ာ ေလွစီးဒုကၡသည္အေရး ကခ်င္ႏွင့္ ကရင္ဒုကၡသည္အေရးမ်ားသည္ ယခုမွ စတင္ျဖစ္လာေသာ ျပသနာမ်ားမဟုတ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေလွစီးဒုကၡသည္ျပသနာသည္ စစ္အစိုးရ၏ လူမ်ိဳးတုံးသုတ္သင္ေရး စီမံကိန္းမ်ားအနက္ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္သည္။

ကခ်င္ ကရင္ ႏွင့္ မြန္ဒုကၡသည္မ်ားသည္လည္း စစ္တပ္က မဟာဗမာဝါဒက်င့္သုံးေနျခင္း၏ အက်ိဳးဆက္ပင္ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို ထိုးစစ္ဆင္ေသာအခါ ေထာင္ခ်ီေသာ မိဘမဲ့ကေလးမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားေပၚထြက္လာသည္။

၎တို႔အနက္ မိန္းကေလးမ်ားကို ထိုင္းႏွင့္တရုတ္ျပည္သို႔ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ ေရာင္းခ်ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ေယာက်္ားေလးမ်ားကို စစ္တပ္ၾကီးၾကပ္သည့္ မိဘမဲ့ေဂဟာပို႔ေဆာင္၍ ဗမာကို သစၥာခံေသာ မ်ိဳးဆက္အျဖစ္ဖန္တီးႏိုင္ရန္ ယခင္ေထာက္လွမ္းေရး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ခင္ညႊန္က စနစ္တက် စီမံကိန္းေရးဆြဲခဲ့သည္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အေကာင္အထည္မေဖာ္လိုသည့္ စစ္အစိုးရသည္ “မ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္စရာ” “ဘုံေပ်ာက္မွာစိုးေၾကာက္စရာ” စေသာ စာအုပ္မ်ားထုတ္ေဝျဖန္႔ျဖဴး၍ လူမ်ိဳးေရးဘာသာေရး မုန္းတီးမႈမ်ားျဖစ္လာရန္ လႈံ႕ေဆာ္ျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း ၉၆၉ မဘသ စေသာ အစြမ္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းမ်ား ထူေထာင္ေပးျခင္းျဖင့္ ျပည္သူကို လွည့္စားလာခဲ့သည္။

တခ်ိန္တည္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဂ်ီႏိုဆိုဒ္ကိုလည္း စတင္ခဲ့သည္။ နစကအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေပးျပီး ရိုဟင္ဂ်ာတို႔လက္ဝယ္ရွိ NRC ကဒ္ျပားမ်ားကို သိမ္းယူကာ ဝိႈက္ကဒ္မ်ားထုတ္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ခရီးသြားလာခြင့္ ပညာသင္ခြင့္ကိုပါ ပိတ္ပင္တားဆီးလ်က္ ပိတ္ေလွာင္ထားခဲ့သည္။

သိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ေရႊဂတ္စ္ စီမံကိန္းေအာင္ျမင္ရန္ လူမ်ိဳးေရးအဓိကရုဏ္းအမည္ျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္မ်ားကို မီးရႈိ႕ ဖ်က္ဆီးရိုဟင္ဂ်ာအားလုံးကိုလည္း နာဇီအက်ဥ္းစခန္းမ်ားပမာ အစာေရစာျဖတ္ေတာက္လ်က္ ပိတ္ေလွာင္ထားခဲ့သည္မွာ ယေန႔အထိပင္။

အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ျမိဳ႕နယ္တစ္ခုမွ အျခားျမိဳ႕နယ္တစ္ခုသို႔ မထြက္ႏိုင္ရန္ ရဲကင္းမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္လုံျခဳံေရးကင္းစခန္းမ်ားျဖင့္ ၂၄ နာရီ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။ သို႔ျဖစ္၍ အက်ဥ္းစခန္းတြင္ ေနထိုင္ၾကရသူမ်ား လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႔၏ အကူအညီမပါဘဲ မိမိတို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ ေလွစီးဒုကၡသည္ ျဖစ္လာႏိုင္စရာအေၾကာင္းလုံးဝ မရွိေပ။

လြန္ခဲ့ေသာ မတ္လႏွင့္ ဧျပီလတြင္ စစ္ေတြျမိဳ႕မွ စက္ေလွ ေလးစီးထြက္ႏိုင္ရန္ စစ္တပ္မ ၅၅ ႏွင့္ ရဲတပ္ရင္း ၃၆ တို႔မွ အရာရွိမ်ားက စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ ၂၀၁၆ ႏွင့္၂၀၁၇ တို႔ ျမန္မာစစ္တပ္ ရိုဟင္ဂ်ာသုတ္သင္ပြဲကို စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္း ဘဂၤလားေဒ့ခ်္သို႔ အသက္လုထြက္ေျပးခ့ဲရသည္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက အဆိုပါဒုကၡသည္မ်ားကို ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ျပန္လည္ေခၚယူရန္ ေတာင္းဆိုလာေသာအခါ ဂ်ီႏိုဆိုဒ္တရားခံမ်ားက သူတို႔ကို မေခၚမီ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ က်န္ရွိေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ေမာင္းထုတ္လိုၾကသည္။

စစ္တပ္ႏွင့္ရဲအရာရွိမ်ားက စက္ေလွသမားမ်ားႏွင့္ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္၍ မေလးရွာပို႔ေပးမည္ဟူေသာ မက္လုံးျဖင့္ လူစုေစ၏။ ထိုသို႔လူစုရာတြင္ အေပးအယူႏွင့္သြားမည့္ရက္ကို လွ်ိဳ႕ဝွက္ထားရန္ ကတိကဝတ္မ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ အဆိုပါကတိကဝတ္ကို အရာရွိမ်ား၏ ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ား ဆယ္အိမ္မွဴး ရာအိမ္မွဴးမ်ားမွတစ္ဆင့္ တိတ္တဆိတ္ ေဆာင္ရြက္ေစသည္။

အက်ဥ္းစခန္းမွာေနရသူမ်ားကလည္း ပို၍ေကာင္းမြန္ေသာဘဝသစ္ဖန္တီးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ ရွိသမွ် ေရႊေငြအားလုံးကို ပုံအပ္ျပီး စစ္တပ္ႏွင့္ရဲအရာရွိမ်ား စီစဥ္ေပးေသာ စက္ေလွမ်ားေပၚတက္ၾကသည္။

ေက်ာက္ေတာ္ ေက်ာက္ျဖဴ မင္းျပား ေျမပုံႏွင့္ ေပါက္ေတာ စေသာ အက်ဥ္းစခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားကိုလည္း အလားတူ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲလုံျခဳံေရးအထပ္အထပ္ျဖင့္ ထြက္မရေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါလုံျခဳံေရး၏ အကူအညီျဖင့္ ထြက္သြားသူ အေျမာက္အမ်ားရွိပါသည္။

၂၀၁၂ တြင္ ေက်ာက္ျဖဴဒုကၡသည္စခန္း၌ လူဦးေရ သုံးေထာင္ေက်ာ္ရွိခ့ဲရာ အမ်ားစုထြက္သြားၾကျပီး ယခုအခါ ရာဂဏန္းသာ က်န္ရွိေန၏။ ေျမပုံဒုကၡသည္စခန္းတြင္လည္း ၂၀၁၂ ကုလသမၼဂစာရင္းအရ ခုႏွစ္ေထာင္ရွိခဲ့ရာ ယခုအခါတြင္ တစ္ေထာင္ခန္႔သာ က်န္ရွိ၏။

ရခိုင္ျပည္အႏွံ႔ လူကုန္ကူးမႈကို ဦးေဆာင္သူမ်ားမွာ စစ္တပ္ႏွင့္လုံျခဳံေရး အရာရွိမ်ားသာျဖစ္သည္။ လုံျခဳံေရးအရာရွိမ်ားကလည္း မင္းေအာင္လိႈင္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းသာ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လူမ်ိဳးတုံးသုတ္သင္ေရးပင္ျဖစ္သည္။

ကုန္လမ္းအတိုင္း ေမာင္းထုတ္ခံရသူအမ်ားစုကို နယ္ေက်ာ္မႈ ခိုးဝင္မႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးအေရးယူပါက တိုင္းရင္းသားသုတ္သင္ေရးစစ္ပြဲအတြက္ ေပၚတာအလြယ္တကူရမည္။ ေရလမ္းအတိုင္း ေမာင္းထုတ္ခံရသူအမ်ားစုမွာ ပင္လယ္ထဲေသၾကမည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ လူကုန္ကူးမႈကို စစ္တပ္ႏွင့္ လုံျခဳံေရးအရာရွိမ်ားက အဓိကဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ျခင္းေၾကာင့္ အပိုဝင္ေငြရရုံမက ႏိုင္ငံေတာ္ေပၚလစီျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဂ်ီႏိုဆိုဒ္အတြက္လည္း အေထာက္အကူျပဳသည္။ ဒုကၡသည္အားလုံးျပန္ေခၚမည္ IDP အားလုံးပိတ္သိမ္းမည္ဟု လိမ္ညာျပီး ဂ်ပန္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွ အလွဴေတာင္းခံေနသည္။

(Unicode Version) 

လတ်တလော မလေးရှားနိုင်ငံထဲ ရောက်ရှိသွားသည့် ရိုဟင်ဂျာလှေစီးဒုက္ခသည်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ မလေးရှားနိုင်ငံက လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည်ဟု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Arnifah Aman က ဧပြီလ ၂၆ နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရိုဟင်ဂျာ လှေစီးဒုက္ခသည်အရေး ကချင်နှင့် ကရင်ဒုက္ခသည်အရေးများသည် ယခုမှ စတင်ဖြစ်လာသောပြသနာများမဟုတ်။ ရိုဟင်ဂျာလှေစီးဒုက္ခသည်ပြသနာသည် စစ်အစိုးရ၏ လူမျိုးတုံးသုတ်သင်ရေး စီမံကိန်းများအနက် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

ကချင် ကရင် နှင့် မွန်ဒုက္ခသည်များသည်လည်း စစ်တပ်က မဟာဗမာဝါဒကျင့်သုံးနေခြင်း၏ အကျိုးဆက်ပင်ဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းသားများကို ထိုးစစ်ဆင်သောအခါ ထောင်ချီသော မိဘမဲ့ကလေးများနှင့် ဒုက္ခသည်များပေါ်ထွက်လာသည်။

၎င်းတို့အနက် မိန်းကလေးများကို ထိုင်းနှင့်တရုတ်ပြည်သို့ ပြည့်တန်ဆာအဖြစ် ရောင်းချနိုင်ရန်နှင့် ယောကျ်ားလေးများကို စစ်တပ်ကြီးကြပ်သည့် မိဘမဲ့ဂေဟာပို့ဆောင်၍ ဗမာကို သစ္စာခံသော မျိုးဆက်အဖြစ်ဖန်တီးနိုင်ရန် ယခင်ထောက်လှမ်းရေး ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်း ခင်ညွှန်က စနစ်တကျ စီမံကိန်းရေးဆွဲခဲ့သည်။

၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို အကောင်အထည်မဖော်လိုသည့် စစ်အစိုးရသည် “မျိုးပျောက်မှာ စိုးကြောက်စရာ” “ဘုံပျောက်မှာစိုးကြောက်စရာ” စသော စာအုပ်များထုတ်ဝေဖြန့်ဖြူး၍ လူမျိုးရေးဘာသာရေး မုန်းတီးမှုများဖြစ်လာရန် လှုံ့ဆော်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း ၉၆၉ မဘသ စသော အစွမ်းရောက် ဗုဒ္ဓဘာသာဂိုဏ်းများ ထူထောင်ပေးခြင်းဖြင့် ပြည်သူကို လှည့်စားလာခဲ့သည်။

တချိန်တည်းမှာ ရိုဟင်ဂျာဂျီနိုဆိုဒ်ကိုလည်း စတင်ခဲ့သည်။ နစကအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပေးပြီး ရိုဟင်ဂျာတို့လက်ဝယ်ရှိ NRC ကဒ်ပြားများကို သိမ်းယူကာ ဝှိုက်ကဒ်များထုတ်ပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် ခရီးသွားလာခွင့် ပညာသင်ခွင့်ကိုပါ ပိတ်ပင်တားဆီးလျက် ပိတ်လှောင်ထားခဲ့သည်။

သိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်တွင် ရွှေဂတ်စ် စီမံကိန်းအောင်မြင်ရန် လူမျိုးရေးအဓိကရုဏ်းအမည်ဖြင့် ရိုဟင်ဂျာတို့၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်များကို မီးရှို့ ဖျက်ဆီးရိုဟင်ဂျာအားလုံးကိုလည်း နာဇီအကျဉ်းစခန်းများပမာ အစာရေစာဖြတ်တောက်လျက် ပိတ်လှောင်ထားခဲ့သည်မှာ ယနေ့အထိပင်။

အကျဉ်းစခန်းများတွင် နေထိုင်ကြသော ရိုဟင်ဂျာများ မြို့နယ်တစ်ခုမှ အခြားမြို့နယ်တစ်ခုသို့ မထွက်နိုင်ရန် ရဲကင်းများနှင့် စစ်တပ်လုံခြုံရေးကင်းစခန်းများဖြင့် ၂၄ နာရီ စောင့်ကြည့်နေကြသည်။ သို့ဖြစ်၍ အကျဉ်းစခန်းတွင် နေထိုင်ကြရသူများ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့၏ အကူအညီမပါဘဲ မိမိတို့ဆန္ဒအလျောက် လှေစီးဒုက္ခသည် ဖြစ်လာနိုင်စရာအကြောင်းလုံးဝ မရှိပေ။

လွန်ခဲ့သော မတ်လနှင့် ဧပြီလတွင် စစ်တွေမြို့မှ စက်လှေ လေးစီးထွက်နိုင်ရန် စစ်တပ်မ ၅၅ နှင့် ရဲတပ်ရင်း ၃၆ တို့မှ အရာရှိများက စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ နှင့်၂၀၁၇ တို့ မြန်မာစစ်တပ် ရိုဟင်ဂျာသုတ်သင်ပွဲကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ ၇ သိန်း ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်သို့ အသက်လုထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက အဆိုပါဒုက္ခသည်များကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိရှိ ပြန်လည်ခေါ်ယူရန် တောင်းဆိုလာသောအခါ ဂျီနိုဆိုဒ်တရားခံများက သူတို့ကို မခေါ်မီ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ကျန်ရှိနေသော ရိုဟင်ဂျာများကို မောင်းထုတ်လိုကြသည်။

စစ်တပ်နှင့်ရဲအရာရှိများက စက်လှေသမားများနှင့်ဆွေးနွေးတိုင်ပင်၍ မလေးရှာပို့ပေးမည်ဟူသော မက်လုံးဖြင့် လူစုစေ၏။ ထိုသို့လူစုရာတွင် အပေးအယူနှင့်သွားမည့်ရက်ကို လျှို့ဝှက်ထားရန် ကတိကဝတ်များဖြင့် ဆောင်ရွက်ကြသည်။ အဆိုပါကတိကဝတ်ကို အရာရှိများ၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ရပ်ကွက်ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ ဆယ်အိမ်မှူး ရာအိမ်မှူးများမှတစ်ဆင့် တိတ်တဆိတ် ဆောင်ရွက်စေသည်။

အကျဉ်းစခန်းမှာနေရသူများကလည်း ပို၍ကောင်းမွန်သောဘဝသစ်ဖန်တီးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်လျက် ရှိသမျှ ရွှေငွေအားလုံးကို ပုံအပ်ပြီး စစ်တပ်နှင့်ရဲအရာရှိများ စီစဉ်ပေးသော စက်လှေများပေါ်တက်ကြသည်။

ကျောက်တော် ကျောက်ဖြူ မင်းပြား မြေပုံနှင့် ပေါက်တော စသော အကျဉ်းစခန်းများတွင် နေထိုင်သူများကိုလည်း အလားတူ စစ်တပ်နှင့် ရဲလုံခြုံရေးအထပ်အထပ်ဖြင့် ထွက်မရအောင် သေသေချာချာ စောင့်ကြည့်နေသည်။ သို့သော် အဆိုပါလုံခြုံရေး၏ အကူအညီဖြင့် ထွက်သွားသူ အမြောက်အများရှိပါသည်။

၂၀၁၂ တွင် ကျောက်ဖြူဒုက္ခသည်စခန်း၌ လူဦးရေ သုံးထောင်ကျော်ရှိခဲ့ရာ အများစုထွက်သွားကြပြီး ယခုအခါ ရာဂဏန်းသာ ကျန်ရှိနေ၏။ မြေပုံဒုက္ခသည်စခန်းတွင်လည်း ၂၀၁၂ ကုလသမ္မဂစာရင်းအရ ခုနှစ်ထောင်ရှိခဲ့ရာ ယခုအခါတွင် တစ်ထောင်ခန့်သာ ကျန်ရှိ၏။

ရခိုင်ပြည်အနှံ့ လူကုန်ကူးမှုကို ဦးဆောင်သူများမှာ စစ်တပ်နှင့်လုံခြုံရေး အရာရှိများသာဖြစ်သည်။ လုံခြုံရေးအရာရှိများကလည်း မင်းအောင်လှိုင်၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်းသာ လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သည်။ အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ လူမျိုးတုံးသုတ်သင်ရေးပင်ဖြစ်သည်။

ကုန်လမ်းအတိုင်း မောင်းထုတ်ခံရသူအများစုကို နယ်ကျော်မှု ခိုးဝင်မှုဖြင့် ဖမ်းဆီးအရေးယူပါက တိုင်းရင်းသားသုတ်သင်ရေးစစ်ပွဲအတွက် ပေါ်တာအလွယ်တကူရမည်။ ရေလမ်းအတိုင်း မောင်းထုတ်ခံရသူအများစုမှာ ပင်လယ်ထဲသေကြမည်။

အထက်ဖော်ပြပါ လူကုန်ကူးမှုကို စစ်တပ်နှင့် လုံခြုံရေးအရာရှိများက အဓိကဦးဆောင်လုပ်ကိုင်ခြင်းကြောင့် အပိုဝင်ငွေရရုံမက နိုင်ငံတော်ပေါ်လစီဖြစ်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာဂျီနိုဆိုဒ်အတွက်လည်း အထောက်အကူပြုသည်။ ဒုက္ခသည်အားလုံးပြန်ခေါ်မည် IDP အားလုံးပိတ်သိမ်းမည်ဟု လိမ်ညာပြီး ဂျပန်အပါအဝင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းမှ အလှူတောင်းခံနေသည်။